Հնչյունաբանություն, լեզվաբանության բաժին, որն ուսումնասիրում է մարդկային լեզվի նյութական կողմը, այսինքն՝ արտասանական այն բոլոր միջոցները, որոնցով կազմավորվում է խոսքը՝ հնչյունները, հնչյունական կապակցությունները, վանկը, հնչաբառը, հնչերանգը և այլն:
Նեղ առումով հնչյունաբանությունը զբաղվում է հնչյունների արտաբերական ու ձայնաբանական հատկանիշների ուսումնասիրությամբ, նրանց նկարագրությամբ ու դասակարգումով, լայն առումով հնչյունաբանության ոլորտի մեջ է մտնում նաև հնչույթաբանությունը: Հնչյունաբանությունը հնչույթաբանությունից տարբերվում է ուսումնասիրության առարկայով և ուսումնասիրման եղանակների գործադրումով: Հնչյունաբանության առարկան խոսքի նյութական կողմն է իր բազմապիսի դրսևորումներով, իսկ հնչույթաբանության առարկան՝ լեզվի հնչյունների գործառությունը: Հնչյունաբանական ուսումնասիրության համար լայնորեն օգտագործում են բնական գիտությունների մեթոդները՝ ռենտգենանկարահանումը, քմանկարահանումը, օսցիլոգրաֆիական, սպեկտրոգրաֆիական նկարահանումները և այլն: Տարբերում են՝ նկարագրական հնչյունաբանություն (նկարագրվում ու դասակարգվում են տվյալ լեզվի հնչյուններն ու այլ հնչյունական միջոցներ), պատմական հնչյունաբանություն (նկարագրվում է տվյալ լեզվի հնչյունական կազմի կրած փոփոխությունները հնագույն շրջանից մինչև ներկա վիճակը), փորձառական հնչյունաբանություն (ուսումնասիրությունը կատարվում է սարքերի ու գործիքների օգնությամբ), ընդհանուր հնչյունաբանություն (նկարագրվում են տարբեր լեզուների ընդհանուր հնչյունական օրինաչափությունները) և այլն:
Комментариев нет:
Отправить комментарий